Αξιόλογα χαμηλά κτίρια αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος και ιστορικής σημασίας στην Αθήνα κατεδαφίζονται και στη θέση τους ανεγείρονται θηριώδεις 8ώροφες ή 10ώροφες κατασκευές, λόγω των υψηλών συντελεστών δόμησης και της επιτρεπόμενης αύξησης ύψους βάσει του ισχύοντος ΝΟΚ.
Την τριετία 2020-2023 εκδόθηκαν 380 άδειες κατεδάφισης που αφορούν κυρίως μονώροφα, διώροφα και τριώροφα κτίρια του μεσοπολέμου, (1930-1940) αλλά και κάποια κτίρια προ του 1950.
Τα τελευταία χρόνια πληθώρα αξιόλογων κτιρίων έχουν κατεδαφισθεί, κάποια εξ αυτών λόγω ουσιαστικής ή «προσχηματικής» επικινδυνότητας και κάποια άλλα απλώς επειδή τα αρμόδια γνωμοδοτικά όργανα, υποκύπτοντας σε πιέσεις, γνωμοδοτούν αρνητικά σχετικά με την ανάγκη διατήρησής τους, σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή πρακτική, που έχει με τα χρόνια καταφέρει να διατηρήσει την αρχιτεκτονική κληρονομιά των ιστορικών πόλεων
Η Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) σε ανακοίνωση της, με την οποία αναφέρεται σε «δυο πανέμορφα κτίρια στην οδό Καλλινίκου 1 και 3 (πλατεία Κολιάτσου), τα οποία κινδυνεύουν να κατεδαφισθούν!» και ζητά το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (ΚΕΣΑ) του ΥΠΕΝ να γνωμοδοτήσει οριστικά υπέρ της διατήρησης των δύο κτιρίων της πλατείας Κολιάτσου και να εκδοθεί άμεσα το σχετικό ΦΕΚ. Παράλληλα υπογραμμίζει την ανάγκη εκκίνησης του προγράμματος «ΔΙΑΤΗΡΩ» το οποίο έχει εξαγγελθεί από το 2021 για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς.
Βασικός λόγος των αθρόων κατεδαφίσεων είναι το «η προστιθέμενη αξία » που προκύπτει για εργολάβους και ιδιοκτήτες, καθώς λόγω των υψηλών συντελεστών δόμησης και της επιτρεπόμενης αύξησης ύψους βάσει του ισχύοντος ΝΟΚ, τα μονώροφα, διώροφα, τριώροφα κτίρια θα αντικατασταθούν με θηριώδεις 8ώροφες ή 10ώροφες κατασκευές.
Αυτό οδηγεί σε μία διπλή καταστροφή:
Αφ’ενός μεν, σβήνεται η πολύτιμη μνήμη της πόλης, καθώς εξαφανίζονται τα αρχιτεκτονικά δείγματα μίας ολόκληρης εποχής, από τα πιο εμβληματικά κτίρια έως τα πιο ταπεινά, που όλα μαζί αποτελούν την μοναδική ταυτότητα της πόλης που χάνεται οριστικά!
Αφ΄ετέρου δε, οι 8ώροφες και 10ώροφες νεόδμητες πολυκατοικίες θα συμβάλλουν στη ραγδαία επιδείνωση της ποιότητας ζωής, στη μείωση του ηλιασμού και αερισμού –ιδιαίτερα των χαμηλότερων ορόφων των υφιστάμενων κτιρίων–, στην κυκλοφοριακή ασφυξία, στην υπερβάλλουσα ρύπανση και στην επιβάρυνση των δικτύων κοινής ωφελείας.
Για να σταματήσει λοιπόν η κατεδάφιση αξιόλογων κτιρίων στην Αθήνα, πρέπει να σταματήσει και η ανεύθυνη, συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης, η οποία είναι αναντίστοιχη τόσο προς την υφιστάμενη γεωμετρία της πόλης (πλάτος δρόμων προς ύψος κτιρίων), όσο και προς τη φέρουσα ικανότητα των δικτύων ΟΚΩ και της εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας από το υφιστάμενο οδικό δίκτυο.
Είναι άμεση ανάγκη να δραστηριοποιηθούν οι αρμόδιες υπηρεσίες και συγκεκριμένα
Το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α)
• να γνωμοδοτήσει υπέρ της διατήρησης των κτιρίων επί της οδού Καλλινίκου 1 και 3 ώστε να εκδοθεί ΑΜΕΣΑ το ΦΕΚ, από το ΥΠΕΝ.
• να επανεξετάσει όλες τις αρνητικές προς διατήρηση γνωμοδοτήσεις αντίστοιχων αξιόλογων κτιρίων.
Το ΥΠΕΝ:
• να προχωρήσει ΑΜΕΣΑ σε αναθεώρηση του ΝΟΚ προς το ηπιότερο και κατάργηση του καταστροφικού για το περιβάλλον άρθρου 10 που οδηγεί στην αύξηση υψών.
• να καταστήσει υποχρεωτική την έκδοση αδείας κατεδάφισης μόνο κατόπιν ελέγχου από τις ΥΔΟΜ.
• να προχωρήσει στην καταγραφή και αξιολόγηση του ιστορικού αρχιτεκτονικού πλούτου που έχει παραμείνει στην Αθήνα, με στόχο την επιλογή κτιρίων για κήρυξή τους ως «διατηρητέα».
• να φροντίσει για την ενεργοποίηση του θεσμού της μεταφοράς συντελεστή που έχει προβλεφθεί από τον Ν.1337/ 1983 και επί 40 χρόνια δεν έχει βρεθεί ο ορθός τρόπος εφαρμογής του.
• να φροντίσει για την εκκίνηση του προγράμματος «ΔΙΑΤΗΡΩ» το οποίο έχει εξαγγελθεί από το 2021 για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς.
Ο Δήμος της Αθήνας:
• να ζητήσει επικαιροποίηση του ΓΠΣ με αναθεώρηση προς το ηπιότερο των χρήσεων γης και των συντελεστών δόμησης.
• να φροντίσει για την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων ιστορικών κτιρίων για χρήση κοινωνικής κατοικίας.
Είναι πολύ σημαντικό για τις επόμενες γενιές να διατηρηθεί η αρχιτεκτονική κληρονομιά της ιστορικής πόλης των Αθηνών .
Μακάρι ο νεοεκλεγείς τεχνοκρατης Δήμαρχος Αθηναίων Χαρης Δουκας να βαλει ψηλα στην ατζεντα του το θεμα.